http://img151.imageshack.us/img151/5214/ariotu1241843187.jpg
ARIOTU (Phacelia tanacetifolia Bentham)
Doç.Dr.Mustafa KIZILŞİMŞEK
KSÜ Ziraat Fak. Tarla Bitkileri
Ülkemiz ekolojik koşulların uygun oluşu nedeniyle büyük bir tarımsal potansiyele sahiptir. Birçok yörede kışın boş kalan alanlarda kışlık ara ürün olarak, bazı yörelerde ise erken ilkbaharda ekilerek yazlık olarak yetiştirilebilecek tek yıllık bir bitki de Arı otu (Phacelia tanacetifolia Bentham)'dur.
Arıotu, erken ilkbaharda bölge arıcılığı için gerekli polen ve nektar kaynağı sağlama bakımından son derece uygun bir bitkidir. Arı otu Hydropllaceae familyasından ve Phacelia cinsinden tek yıllık bir tür olup, dik olarak gelişmekte ve 60-100 cm kadar boylanmaktadır. Sapın üzeri dikenimsi tüylerle kaplıdır. Yapraklar sap üzerinde almaşıklı olarak dizilidir.
Çiçek salkımları sapın daha üst boğumlarından çıkmaktadır. Bir çiçek salkımında çiçeklenme, salkımın alt kısmından başlamakta ve yaklaşık bir hafta sürmektedir. Çiçeklenme süresi bir bitki için 1 ay, bir tarla için ise 1,5-2 aydır. Bu derece geniş bir çiçeklenme seyri, hemen hemen çoğu tarla bitkisinde görülmemektedir. Çiçekleri genellikle mor renkli, bazen sarı- beyaz renklidir. Yapılan araştırmalar 1 m2 alanda 3500-4000 adet çiçek oluşturabileceğini göstermiştir. Arı otu balarılarının nektar ve polen kaynağı olarak dünyanın en üstün 20 bal bitkisi içerisinde yer almakta; ABD, Almanya, Rusya ve Yugoslavya gibi ülkelerde bal arılarının yararlanılması amacıyla yetiştirilmektedir. Arı otundan Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde Arı merası olarak yararlanılmaktadır.
Arı otunun korunga, fiğ, kolza ve yonca ile birlikte aynı dönemlerde yetiştirildiğinde, arılar tarafından daha fazla ziyaret edildiği ve en iyi çiçek tozu verimine sahip olduğu belirlenmiştir Arı otu bitkisini ziyaret eden bal arılarının yaklaşık %25’inin polen, %75’inin ise nektar için ziyarette bulunduğu belirlenmiştir Elde edilen balın oldukça kaliteli olduğu ve dekara 50-80 kg bal verimi elde edilebileceği bildirilmiştir. 1 dekar alanda kuvvetli 2 koloni beslenebilmektedir. Arı otu Kuzey Amerika (Kalifornia) orijinli bir bitki olup, denizden yüksekliği 500 m olan ve ılıman iklimli bölgelere adapte olmuştur. Denizden yüksekliği 700 m.den az olan yerlerde sonbaharda ekilebilen arı otu, 700 m’den yüksek alanlarda ise erken ilkbaharda ekilebilmektedir. Bitki, toprak istekleri yönünden fazla seçici değildir ve çoğu toprak tiplerinde başarı ile yetişmektedir Arı otunun yetiştirilmesi, diğer kışlık ara ürünlerin yetiştirilmesinde olduğu gibidir. Akdeniz ikliminde Ekim-Kasım aylarında ekimi yapılır. Ancak, tohumları biraz küçük olduğundan, daha titiz tohum yatağı hazırlığına gerek vardır. Ekim 20-30 cm aralıklı sıralara yapılmaktadır.
Tohum miktarı 1.0-1.5 kg/da, ekim derinliği 1.0-2.0 cm arasında tutulmaktadır. Serpme ekimde tohumluk miktarı biraz daha arttırılmalıdır. Ege ve Akdeniz bölgelerinde yüksekliği 700 metreyi geçmeyen yerlerde sonbaharda, diğer bölgelerde erken ilkbaharda ekilen arı otu, kış ayları boyunca gelişme göstermekte, Nisan ayı başından itibaren çiçeklenmeye başlamaktadır. Ege ve Akdeniz koşullarında sulamaya ihtiyaç duymayan arı otu, iç bölgelerde yazlık olarak ekildiğinde ve yağışın olmadığı durumlarda sulamaya gereksinim duyabilir. Çiçeklenme başlangıcında silaj üretimi amacıyla biçim yapılabilir. Ancak bırakılıp 1.0-1.5 ay süreyle arı merası olarak yararlanılması ve çiçeklerin iyice azaldığı dönemde biçilmesi daha ekonomik olmaktadır. Arı otu, Almanya ve Doğu Avrupa ülkelerinde yeşil ot, kuru ot ve silaj yapımında kullanılmaktadır. Arı otu bu ülkelerde balarıları için son derece elverişli bir yem kaynağı olması açısından arı yetiştiricileri tarafından geniş ölçüde ekimi yapılan bir arı yem bitkisidir
Alıntı.