Standart (TSE) kovan ve yarım kovan ölçülerinin forumda olması gerekir diye düşünüyorum.
Bazen soruluyor, beyaz kovanın adresini veriyoruz.
Forumda arıcılık ile ilgili tüm standartların olduğu veya arıcılık.gen.tr. standartlarının olduğu bir bölüm olmalı.
Standart kovan ölçüsü denilince…
Tarım bakanlığının ölçüleri ile Beyazkovandaki ölçüler aynı gibi, bazı eksikleri tamamlayıp burada resimleri yayınlayabiliriz.
Yarım kovan ölçüsünü ve ana arı yetiştirme kutucuk ölçüsünü resimli olarak yayınlayabiliriz.
Bazı ölçüleri yazarken yanına nedenini de yazmak gerekir.
Bu işin resimlendirilmesi konusunu Büyükşef’e havale edelim. 
Ama süper konu olur… Ne kavgalar olur 472 mi yoksa 475 mi diye… 
Bu konu başlığında standart ölçüler kadar “standart dışı standartlar” da yer almalı mı?
Bu standart dışı ölçülerin kullanılmasına yol açan gerekçeler ve yaygın oldukları alanlar da belirtilirse Türk arıcılığının iyi bir haritasına da ulaşılmış olur.
ben derimki nasıl olur bilmem ama herkez kendi arılığına kendi ölcülerini yazsın bu sayfa sıtandart kalsın
Standartları hazırlayan kurumun çalışma standardı olmadığı için, amiyane tabiri ile herkes kendi kafasına göre takılmış.
2005 yılında TSE ile epey bir yazıştık. Verdikleri cevap, siz bizi gözünüzde fazla büyütmüşsünüz anlamındaydı.
Ben zannediyordum ki, standartları hazırlayan kuruluş konuyla ilgili uzmanları toplar ve en ideal prototipi üretir ve bunu da standart olarak piyasaya sunar.
Standardı oluştururken de, piyasanın diğer şartlarını da gözetir.
Fakat gerçekte bu olayların böyle olmadığını anlayınca hayal kırıklığımı tahmin edebilirsiniz.
1950’li yıllarda tarım bakanlığı arıcılık konusunda bir atılım yapmak istemiş. Batılı kovan örneklerini ülkemize getirerek, teknik resimlerini çizdirmişler.
Bu teknik resimler ülke çapında bütün tarım il teşkilatlarına ve arıcılıkla ilgilenen kurumlara dağıtılmış.
Bu tarih itibariyle de bütün arıcılık yayınları, kitaplar, dergiler kovan denildiğinde bu çizimleri kullanmış.
Birbirinden kopyalana kopyalana tavşanın suyunun suyu şeklinde 2000’li yıllara kadar bu çizimlere her yerde rastlıyorduk.
Nizamettin Kayral’ın kalın kitabını okuyanlar oradan bu çizimleri hatırlar. TSE nin ilk kovan standardını gördüğümde aynı çizimleri görüp şaşırmıştım.
Üstelik TSE standardındaki çizimler eski teknik fotokopi gibi kopyalandığı için, üzerindeki rakamların çoğu da okunmuyordu.
Sonuç itibariyle, ülke piyasa şartları düşünülerek tasarlanmış bir standartla karşı karşıya değiliz.
Yabancı sitelere bakarsanız, langstroth kovanın yüksekliği 24-25 cm arasında değişiyor.
Bizde ise bu 26 cm olarak belirlenmiş. Fakat benim bildiğim kadarıyla, ülkemizde piyasa için üretilen kereste en geniş 25 cm olarak biçilip piyasaya sürülüyor.
Siz 26 cm’lik kalas istediğinizde, tomruktan özel olarak biçtirmek gerekiyor.
26 cm kasa yüksekliğinin çıta yüksekliği ise 25 cm.
Fakat benim çevremdeki arıcıların çoğunluğunun çıta genişliği 48, yüksekliği 24 cm şeklinde.
Piyasadaki peteklerin çoğu da 24 cm çıtaya göre üretiliyor. Ben petek taktığımda altında 1 cm boşluk kalıyor.
Türkiye çapında bakarsak hangi kovan büyüklüğü daha yaygındır bilmiyorum.
Fakat benim çevremde genellikle 48 x 24 cm çıtayı alan kovanlar daha yaygın.
Standart ne olmalı sorusuna eskiden TSE neyse ona uymalıyız şeklinde görüşümü yazıyordum.
Fakat şimdi bu konuda kafam biraz karışık.
İşin mantığı en yaygın kovan hangisi ise onu desteklemek gerekir gibi gözüküyor.
Çünkü bir vatandaş TSE standartlarında kovan yapmaya kalkarsa, bir kere para verip standardı almak zorunda.
Aldığı standarttaki çizimlere bakarak da kovan yapma ihtimali yok.
Ülkemizde en yaygın olarak hangi ölçüler kullanılıyorsa ortaya koymakta fayda var.
Kullanışlı polen tuzaklı bir dip tahtasıyla birlikte ölçülü çizim yapmak işin en kolay kısmı.
Ama önce işini düzgün yapmamış bir kurumun oluşturduğu, ülke gerçekleriyle örtüşmeyen standardı mı destekleyeceğiz yoksa başka bir arayışa mı gireceğiz bir tartışalım.
Kovan ölçülerinde sanırım kamyon ölçülerine de girmek faydalı olacaktır. Hoş benim kamyon ölçüleri hakkında bilgim yok ama…
Benim kovanları baz alıp, devam edin…
aslında her marangozun kendi ölcüsü var mutlaka iki santim kısa veya uzun neymiş benden alsın kovanı bizim burdakiler öyle diyerlerini bilmem bizlerde acemiyken alıyoruz sonrada sıtandart peşine düşüyoruz kolay gelsin
Marangozların kendi ölçüleri var ama arıcılığın yoğun yapıldığı, Ordu, Muğla, Aydın gibi yörelerde oturmuş ölçüler var.
Benim merak ettiğim, oransal olarak ülkemizde kayıtlı olduğu söylenen 4 milyon kovandan kaç tanesi TSE, kaç tanesi Ordu, kaç tanesi Aydın standardına sahiptir.
Atıyorum mesela ülkemizdeki kovanlardan yüzde 10’u TSE, yüzde 60’ı Ordu yöresi standardında ise, biz istediğimiz kadar TSE yapılsın diyelim, hükmü olmaz.
Aslında çok farklı kovan çeşitleri varmış gibi görünse de, çıta ölçüleri açısından bakıldığında 3-4 farklı kovan var gibi görünüyor.
Benim en çok gördüğüm çıta ölçüsü 48 x 24 cm.
48 cm uzunluğunda da, fazlalığı kulak boşluğuna vermişler, petek genişliği 47.2 ölçüsüyle hemen hemen aynı.
İyi kötü arıcılıkla uğraşan herkes metre ile ölçü almasını, teknik resim olarak çizim yapamasa bile, en, boy, derinlik gibi kavramları belirterek ölçülendirmeyi bilir.
Hepimizin sahip olduğu en fazla kovan sayısı hangi modelde ise, onun ve çerçevelerin ölçülerini alıp paylaşalım.
Şekil ve özellik farklılıkları dışında, ölçülerde ne kadar değişiklik var bir istatistik bilgi ortaya çıksın.
Gerisini ondan sonra düşünelim.
Bu sürecin sonu şimdiden belli oldu: TSE’nin yapamadığını forum yapacak ve bölgesel gerçekler ile ekotiplerin kullanımını zorunlu kıldığı, dışarıdan kopya olmayan en az iki standart ortaya çıkacak. Bir de altlığından pervazına en ince ayrıntılarıyla tasarlanmış gen.tr modeli bir kovan…
Önder Bey,
Toplum bilincimiz, kendi sorununun çözümü de kendinde, aşamasına gelmemiş.
Bu yüzden de hep yetkili bir kurul gelsin benim sorunumu çözsün beklentisi hakim.
Bu yüzden TSE’nin yapamadığını yapma gibi bir iddia içine de girmemek lazım.
Çünkü TSE de kovan standardını oluştururken ya da yenilerken, kendince bu işleri bilenlerden kurullar komisyonlar oluşturuyor.
Arıcılar TSE den önce sivil örgütlerini oluşturup, kendi standartlarında mutabık kalabilseylerdi, TSE de bunu onaylar yazılı hale getirirdi.
Biz ülke gerçekleriyle birebir örtüşen ve kimsenin sağını solunu kurcalama ihtiyacı hissetmeyeceği bir kovan modeli oluşturabilsek, TSE bunu da standart olarak yayınlar.
Anadolu tipi ya da .gen.tr tipi de denilebilir.
Kovanlardan çifleştirme kutularına kadar standartları yada olaması gereken ölçüleri belirlemek.
Bir ütopya değil ama ilk önce arıcıları bu konuda bilinçlendirmek gerek.
Standart kovan ölçüleri denilince:
Önce standart kavramını düşünmeliyiz.
Standart olması demek her arıcı aynı dili konuşuyor demektir.
Standart insanları taş devri karanlıklarından çıkaran bir kavramdır.
Önce değişmez ölçüleri belirlemek gerekecek.
Mehmet Gençünal nasıl olsa teknik adabıyla kovan ölçülerini alıp yayınlar. Benim ahşap kovanlar da bildiğim kadarıyla aynı ölçüde.
ABD’deki Langstroth standardı ölçüleri ise inch cinsinden ekteki linkte.
1 inç = 2,54 cm
http://www.beesource.com/build-it-yourself/10-frame-langstroth-barry-birkey/
Burdaki ölçülere göre, eğer yanlış çevirmediysem, Amerikan Langstroth kovan kasa yüksekliği 23 cm.
Türkiye’de TS 3409 sıra nosuyla standart ölçülendirilmiş “langstroth” kovan ölçüleri:
Tabanı ayrılan bir kovan için yükseklik x genişlik x derinlik ( boy ) olarak: 260 x 435 x 505 mm olarak belirlenmiş.
Amerikan standart ölçüsü de ( parmak ölçüsünü metrik sisteme çevrince ) 244.4 x 412.8 x 504.8 mm dir.
Resme bakılınca iki cins ballık var. birincisinin yüksekliği 168 mm, ikincisinin yüksekliği 144 mm dir.
“Langstroth” kovan ölçüleri Önerim:
Yükseklik x genişlik x uzunluk ( boy ) olarak:
Tabanı ayrılan bir kovan için 245 x 440 x 510 mm
Tabanı sabit olursa: 265x440x510 mm.
Kovan içi net: 265x390x460 mm.
Çerçeve ölçüleri: dıştan dışa: 235x475-477 mm
Üstlük (ballık) ölçüleri: 245x440x510 mm.
Eğer ana arı ızgarası konacaksa (bence gerekli): 250x440x510 mm.
Kısaca özetlersek çerçeve 23.5 cm yüksekliğinde.
Yanlardaki boşluklar 1’ er cm.
Alttaki boşluk 2 cm. olursa iyi olur diye düşünüyorum…
Not: Antalya merkez civarında 25 cm lik çerçeveye göre kovan yapan, kullanan kişiye rastlamadım.
Mehmet Ali Uçar – Antalya –merkez- Aksu
Öyleyse haydi, devam edelim…
En iyisi içten dışa doğru,
yani arının yaşadığı, çalıştığı, gezindiği yerden, çerçevelerden
kovanın dışına doğru düzenleyelim…
Çerçeve üst çıtalarının genişliği 26mm olsun.
(Biz hâlâ 26mm’lik çerçeveleri kullanıyoruz; 27mm’ye geçemedik. Bu nedenle, 27mm olsun diyemiyorum. Murat AKIN Öğretmenim’den azarlanmayı göze alabilsem, sırf pazarlık payı olsun diye 27mm’de ısrar edip 26mm’ye razı olmuş gibi yapacağım. )
Çerçece yan çıtalarının en geniş olan üst kısımlarındaki genişlik 37mm ya da 37,5mm olsun. 37mm olursa şimdiki standart kovan genişliği, 435mm olarak sabit kalıyor. 37,5mm olsa da sabit kalabilir gibi görünüyor bana. Fakat böyle bir uygulama yapmadık.
On adet çerçeve yanyana konduktan sonra, kovanın sağ ve sol duvarlarıyla çerçeveler arasında,
en az mesafe olan yerdeki açıklık 7,5mm olsun.
Çerçeve yüksekliği (dıştan dışa) :…mm
Çerçeve uzunluğu (dıştan dışa) :…mm
Çerçevenin en uzun kısmı olan üst çıta uzunluğu: Çerçeve uzunluğu …mm + 4mm
Diyelim ki, bize en uygun ölçülerde karar kıldık…
İşin bir de üretim aşaması var.
Marangoz arkadaşlarımız ne der? Bu buçuklu işler olur mu?